Borneo; Kota Kinabalu, Sabah, Malezja

Borneo to trzecia co do wielkości wyspa świata, a największa z wysp Archipelagu Malajskiego i Azji. Jej terytorium przynależy do trzech państw. Północna część wyspy należy do Malezji i podzielona jest na dwa stany. Jeden z nich to Sabah ze stolicą Kota Kinabalu nad morzem Połdniowochińskim. Do 1963 roku Sabah nosił nazwę Borneo Północne i był zależny od Wielkiej Brytanii.

Podczas II Wojny Światowej Kota Kinabalu zostało dwukrotnie zniszczone. W 1943 roku wybuchło powstanie antyjapońskie. Ruchowi oporu przewodził Albert Qwok wywodzący się z miejscowej diaspory chińskiej, do której przyłączyli się przedstawiciele ludów autochtonicznych. Wsparta przez samoloty i liczniejsza armia japońska krwawo rozprawiła się z garstką powstańców, przy okazji mordując kilka tysięcy cywili. W 1944 roku w wyniku krwawej akcji represyjnej Japończycy doprowadzili do eksterminacji ludu Tausug, zamieszkującego okoliczne wyspy.

Jedna z nich, Mengalum, jest dzisiaj tylko turystyczną atrakcją raczej z dala od tłumów. Można tu spotkać żółwie morskie, podziwiać resztki raf koralowych, które wymierają, mimo czysto wyglądającej wody.

Plaża Karambunai w Kota Kinabalu to idealne miejsce na wypoczynek. Jest tam czysto i bezpiecznie o każdej porze dnia i nocy. Uśmiechnięci ludzie, bogata infrastruktura, pyszne jedzenie (alkohol tylko dla turystów i w niewielkim wyborze) powodują, że chce się tu wracać. Dobry czas na odwiedzenie Karambunai to przełom października i listopada.

Kinabalu to najwyższy szczyt Malezji liczący 4095 metrów. Podnóża góry porośnięte są lasem równikowym, zwanym lasem deszczowym z powodu dużej ilości opadów i wysokiej wilgotności. Wiecznie zielony las to jedno z najważniejszych miejsc biologicznych na świecie, z bogatą florą liczącą do 6000 gatunków roślin i fauną liczącą ponad 320 gatunków ptaków i ponad 100 gatunków ssaków. Wiele z nich żyje tylko na Borneo, jak na przykład orangutany. Park Narodowy Kinabalu jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wędrówka przez las deszczowy dla bezpieczeństwa jest dozwolona tylko z miejscowym przewodnikiem, ale nie tylko dlatego, że grasują tu jeszcze łowcy głów. Zwyczaj ten oficjalnie został zakazany w 1910 roku. Można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że w czasie II Wojny Światowej wielu Japończyków straciło tu głowy, ponieważ wielu miejscowych bojowników, praktykujących wcześniej ten zwyczaj, przyłączyło się do powstania antyjapońskiego.

Zdobyta i specjalnie spreparowana głowa miała dla tubylców magiczne znaczenie, ponieważ według wierzeń po śmierci pozostawała w niej dusza. Świadczyła również o męstwie mężczyzny, który ją zdobył. Potomkowie łowców głów twierdzą, że ostatnie liczne preparowanie głów odbyło się w 1970 roku kiedy to bronili się przed islamizacją. Pojedyncze przypadki miały występować jeszcze 20 lat temu. Jednak widzieli je tylko nieliczni wtajemniczeni, bo nie mogły już być wywieszane na pokaz.

Mieszkańcy Malezji doceniają miejsce, w którym żyją. Świadczy o tym nawet to, że zwierzęta, czy też kwiaty zdobią ich banknoty. Na przykład 10 Ringgitów Malezyjskich ozdobione jest z jednej strony czerwonym hibiscusem, a z drugiej rafflesją. To jeden z największych kwiatów na świecie, dorastający do kilkudziesięciu centymetrów, a nawet 1 metra. Można go spotkać w lasach Borneo. Jest pasożytem i musi znaleźć odpowiedniego żywiciela na którym wyrośnie bezzielny, pojedynczy, gigantyczny kwiat. Jest on niezbyt urodziwy i gdy przekwita okropnie cuchnie. W przeciwieństwie do niego, kolejny skarb Malezji, durian, który ma mało przyjemny zapach zgniłej cebuli jest ładny i smaczny.

Góra Kinabalu jest źródłem gorącej wody. W nizinnym lesie deszczowym w Poring znajdują się baseny kąpielowe wypełnione wodą z minerałami siarkowymi, które łagodzą bóle mięśni. Korzystają z nich często wspinacze powracający z Kinabalu. Nazwa Poring pochodzi od nazwy gatunku bambusa występującego na tym obszarze.

Foto. IKa/2019